អ្នកស្រាវជ្រាវវ័យក្មេងរបស់យើង ថោង សារីបុត្ត ត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយក្នុង VOD Khmer កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ២០២២។ សូមមើលអត្ថបទដើមនៅ ទីនេះ ហើយអានវានៅខាងក្រោម!
មាតិកាអត្ថបទ
ពលករត្រូវបានគេចាត់ទុកត្រឹមជាកម្លាំងពលកម្ម
ភាពជាខ្មែរ
ជំរុញការយកចិត្តទុកដាក់លើពលករចំណាកស្រុកបន្ថែមទៀត
តើអ្នកនឹងមានអារម្មណ៍យ៉ាងណា ប្រសិនបើអ្នកភ្ញាក់ពីដំណេក ហើយអ្នកកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីបរទេសដែលមានវប្បធម៌ ភាសា និងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខុសគ្នាទាំងស្រុងពីប្រពៃណីរបស់អ្នក? តើអ្នកនឹងមានអារម្មណ៍យ៉ាងណា ប្រសិនជាអ្នកកំពុងរស់នៅឆ្ងាយពីផ្ទះ ហើយជួបប្រទះការលំបាកក្នុងការធ្វើការទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សជុំវិញខ្លួន? ទាំងនេះគឺជាតថភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលករខ្មែរចំណាកស្រុករាប់សែននាក់ដែលកំពុងតែបម្រើការងារនៅក្រៅប្រទេស។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បរិបទជីវិតមួយផ្នែកនេះមិនសូវទទួលបានការសិក្សាឈ្វេងយល់នោះឡើយ។ មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ន មានតែការសិក្សាប្រកបដោយគុណភាព (Qualitative Studies) អត្ថបទ និងរបាយការណ៍មួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ ដែលបានសិក្សាទៅលើបរិបទវប្បធម៌របស់ពលករខ្មែរចំណាកស្រុកនៅក្រៅប្រទេស។ ជាងនេះទៅទៀត ការសិក្សាទៅលើទស្សនៈ និងរបៀបដែលពលករខ្មែរបន្តរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ពួកគេក្នុងអំឡុងពេលធ្វើការងារនៅបរទេសក៏មានតិចតួចដែរ។ ប្រធានបទទាំងនេះមិនសូវទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍នោះទេ បើទោះបីវាជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ និងជាកត្តាចម្បងមួយដែលភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ក៏ដោយ។
ពលករត្រូវបានគេចាត់ទុកត្រឹមជាកម្លាំងពលកម្ម
គិតមកត្រឹមដើមឆ្នាំ២០២២នេះ តាមការប៉ាន់ប្រមាណរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពលករចំណាកស្រុកកម្ពុជាស្របច្បាប់មានចំនួនប្រហែល១,៣ លាននាក់ ដែលកំពុងបម្រើការងារនៅក្នុងប្រទេសចំនួន៧។ ក្នុងនោះ ប្រទេសថៃ មានពលករខ្មែរកំពុងធ្វើការចំនួន១,២លាននាក់, ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង មានពលករ៤៦ ០០០នាក់, និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី មានពលករ២៣ ០០០នាក់។
ខណៈដែលការធ្វើការងារចំណាកស្រុក បន្តចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងដំណើរការផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ ភាសា និងប្រពៃណី រវាងជនជាតិជាច្រើនដែលមកពីបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗគ្នា វាក៏អាចជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានទៅដល់ពលករចំណាកស្រុកផងដែរ។ ពលករអាចជួបប្រទះនឹងភាពតានតឹងដែលបណ្តាលមកពីការបាត់បង់នូវវប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ សាសនា និង ប្រព័ន្ធគាំទ្រសង្គម (Social Support System) របស់ពួកគេ។ ការសម្របខ្លួនទៅនឹងបរិស្ថានជុំវិញខ្លួនថ្មី អាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសុខុមាលភាពរបស់ពួកគាត់។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើជីវិតរបស់ពលករចំណាកស្រុកមកពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត បានបង្ហាញអំពីភាពស្មុគស្មាញជាច្រើនដែលបង្កមកពីភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌ និងបញ្ហាលំបាកក្នុងការរក្សានូវអារម្មណ៍ជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងអត្តសញ្ញាណដើមរបស់ខ្លួន (Sense of Belonging)។
ជាឧទាហរណ៍ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយដែលបានមើលទៅលើជីវិតរស់នៅរបស់ពលករចំណាកស្រុក ក្នុងវិស័យកសិកម្ម នៅក្នុងប្រទេសកាណាដា បានរកឃើញថា ផ្នត់គំនិត និងអាកប្បកិរិយារបស់ប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ បានធ្វើឱ្យពួកគេមានអារម្មណ៍ថាត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ពីសង្គម ត្រូវបានគេមើលងាយមិនឱ្យតម្លៃ និងមានភាពឯកោ។ ពលករចំណាកស្រុកក្នុងប្រទេសកាណាដាបានរាយការណ៍ថា «ខ្លួនត្រូវបានគេចាត់ទុកត្រឹមជាពលករម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ»។
ភាពជាខ្មែរ
“ភាពជាខ្មែរ” របស់បុគ្គលម្នាក់អាចគិតចាប់តាំងពីម្ហូបអាហារដែលបុគ្គលនោះទទួលទាន រហូតទៅដល់ទស្សនៈរបស់បុគ្គលនោះក្នុងនាមជាខ្មែរ។ វាគឺជាភាពជាម្ចាស់ និងទំនាក់ទំនងដ៏ជិតស្និទ្ធដែលប្រជាជនកម្ពុជាមានចំពោះប្រទេសកំណើត និងសហគមន៍របស់ពួកគេ។
អារម្មណ៍ជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងប្រទេសកម្ពុជា មានឥទ្ធិពលទៅលើរបៀបរស់នៅរបស់ពលករខ្មែរចំណាកស្រុក បន្ទាប់ពីពួកគាត់បានចាកចេញទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស។
ការសិក្សាមួយកាលពីឆ្នាំ២០១៥ បានរកឃើញថា ពលករចំណាកស្រុកភាគច្រើនបានចេញទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគាត់ ដែលក្នុងនោះអាចជាឪពុកម្ដាយ ប្ដី/ប្រពន្ធ និងកូន ឬជាមួយសាច់ញាតិ បងប្អូន ឬមិត្តភក្តិដែលមកពីភូមិជាមួយគ្នា ហើយជាទូទៅ ពួកគាត់អាចមានគ្នាពី៥ទៅ៥០នាក់។ ដូច្នេះហើយពួកគាត់រស់នៅជាមួយគ្នាឬនៅក្នុងតំបន់តែមួយ ពេលពួកគាត់ធ្វើដំណើរទៅដល់ប្រទេសគោលដៅ។ ពួកគាត់រក្សាទំនាក់ទនងជាសហគមន៍ពលករខ្មែរ ដើម្បីងាយស្រួលធ្វើការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា។
វប្បធម៌ អត្តសញ្ញាណ និងសាសនា ក៏មានការជាប់ទាក់ទងគ្នាដោយកាត់ផ្ដាច់មិនបាន។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង បានប្រកាសថា វត្តអារាមសម្រាប់គោរពបូជាព្រះពុទ្ធសាសនាដំបូងគេបង្អស់ កំពុងតែសាងសង់នៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង សម្រាប់ពលករខ្មែរ។ បើតាមស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅទីក្រុងសេអ៊ូល វត្តមួយនេះត្រូវបានស្នើសុំជាពិសេសដោយពលករចំណាកស្រុកកម្ពុជា។
ជាការកត់សម្គាល់ នៅពេលដែលមិនទាន់មានវត្តអារាម ប្រជាជនខ្មែររស់នៅទីក្រុងសេអ៊ូលបានបង្កើតជាកន្លែងសម្រាប់ធ្វើការគោរពបូជាជាបណ្ដោះអាសន្ន ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងអាគារអាផាតមិន (Apartment)។ ការសិក្សាទាំងឡាយដែលទាក់ទងទៅនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរក្សាភាពសិ្នទ្ធស្នាលជាមួយនឹងអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួន គឺមានសក្តានុពលខ្លាំងក្នុងការចូលរួមបង្កើនការយល់ដឹងរបស់យើងទៅលើជីវិតរបស់ពលករចំណាកស្រុកខ្មែរ។
ជំរុញការយកចិត្តទុកដាក់លើពលករចំណាកស្រុកបន្ថែមទៀត
អត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់របស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ហើយវាក៏ជាកត្តាមួយដែលអាចឱ្យយើងបែងចែកសហគមន៍មួយពីសហគមន៍មួយទៀត។ ការយល់ដឹងកាន់តែប្រសើរឡើងទៅលើអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ អាចចូលរួមចំណែកជួយពលករចំណាកស្រុកតាមវិធី ៣យ៉ាង។
ទី១ គឺវាអាចជួយឱ្យអ្នករៀបចំគោលនយោបាយ (Policy Makers) បង្កើត និងអនុវត្តនូវគោលនយោបាយកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងមានភាពទូលំទូលាយជាងមុន។ នៅពេលដែលយើងសិក្សាទៅលើកត្តាវប្បធម៌របស់ពលករចំណាកស្រុក យើងក៏អាចយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅទៅលើឥទ្ធិពលដែលគោលនយោបាយនានាមានលើជីវិតរស់នៅរបស់ពលករចំណាកស្រុកនៅក្រៅប្រទេស។
នៅក្នុងសេណារីយ៉ូ (Scenario) មួយចំនួន ការសិក្សាបន្ថែមទៅលើអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌របស់ពលលករចំណាកស្រុក អាចផ្តល់ជាអត្ថប្រយោជន៍ ដូចជា ការសិក្សាទៅលើរបៀបនៃការធ្វើការសម្រេចចិត្តជាក្រុមនៅក្នុងសហគមន៍ពលករចំណាកស្រុក ជាដើម។
ដោយសារតែវប្បធម៌ខ្មែរមានលក្ខណៈជាបិតាធិបតេយ្យ តើកត្តានេះអាចមានឥទ្ធិពលទៅលើភាពជាម្ចាស់ក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់ពលករខ្មែរចំណាកស្រុកដែលជាស្រ្តីដែរឬទេ? តើការរួបរួម និងសាមគ្គីភាពគ្នានៅក្នុងសហគមន៍ពលករចំណាកស្រុក ត្រូវបានលើកកម្ពស់ដោយរបៀបណា? តើការប្រារព្ធពិធីសាសនាអាចភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សនិងមនុស្សនៅក្នុងសហគមន៍ជនចំណាកស្រុកដល់កម្រិតណា?
ជាឧទាហរណ៍ ការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីការកែច្នៃបន្ទប់អាផាតមិនទៅជាវត្តអារាមបណ្តោះអាសន្ន ដែលបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានរៀបចំនៅក្រៅប្រទេស អាចជួយឱ្យបង្កើតគោលនយោបាយសាធារណៈមួយដល់សហគមន៍នេះបានកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
ទី២ ការស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៅលើប្រធានបទទាំងនេះ ក៏អាចនាំមកនូវការយល់ដឹងកាន់តែច្រើនអំពីសារៈសំខាន់របស់ក្រុមគាំទ្រ (Support Groups) ឬសហគមន៍ពលករចំណាកស្រុកទាំងមូល ដែលពួកគេដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការផ្តល់ឱ្យប្រជាជនកម្ពុជានៅបរទេសនូវអារម្មណ៍ជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួន។ ការរស់នៅឆ្ងាយពីផ្ទះអាចជះឥទ្ធិពលទៅដល់សុខុមាលភាពផ្លូវចិត្តរបស់បុគ្គល ជាពិសេសនៅពេលដែលគេជួបប្រទះនូវភាពខុសគ្នានៃវប្បធម៌ អារម្មណ៍នឹកផ្ទះ ឬភាពឯកោ ជាដើម។
ពលករចំណាកស្រុកងាយប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត ដូចជា ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងបញ្ហាថប់អារម្មណ៍ ដោយសារតែកត្តាការងារ ក៏ដូចជាបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ដែលពួកគេបាននិងកំពុងជួបប្រទះ។ ភាពងាយរងគ្រោះទាំងនេះកាន់តែមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរដោយការខ្វះការគាំទ្រពីគ្រួសារ មិត្តភក្តិ និងសង្គម ដោយសារការបាត់បង់នូវបណ្តាញសង្គម បញ្ហាភាសា និងដោយសារការរំខានផ្សេងៗទៀត។
ជាចុងក្រោយ លទ្ធផលដ៏មានសារៈសំខាន់មួយទៀតដែលយើងអាចទទួលបានពីការបង្កើនការស្រាវជ្រាវ គឺការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយារបស់សាធារណជនទៅលើពលករចំណាកស្រុក។ របាយការណ៍របស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) ឆ្នាំ២០១៩ ឱ្យដឹងថា ភាគច្រើននៃពលរដ្ឋម្ចាស់ស្រុកយល់ឃើញថា ពលករចំណាកស្រុកគំរាមកំហែងទៅលើវប្បធម៌របស់ប្រទេសពួកគេ។ ការស្ទង់មតិនេះត្រូវបានធ្វើឡើងជាមួយប្រជាជនម្ចាស់ស្រុកជាង ៤ពាន់ (៤ ០៩៩) នាក់ មកពីប្រទេសចំនួន៤ រួមមាន ប្រទេសជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី និងប្រទេសថៃ។ ក្នុងនោះ ប្រជាជនជប៉ុនចំនួន៤១ភាគរយ ប្រជាជនម៉ាឡេស៊ីចំនួន៦៨ភាគរយ ប្រជាជនថៃចំនួន៥៨ភាគរយ និងប្រជាជនសិង្ហបុរីចំនួន៥៣ភាគរយ មានអារម្មណ៍ថា ពលករចំណាកស្រុកបានគំរាមកំហែងទៅដល់វប្បធម៌និងអរិយធម៌របស់ពួកគេ។ ពលករចំណាកស្រុកគួរតែមានអារម្មណ៍ស្វាគមន៍ និងសុវត្ថិភាពក្នុងការអនុវត្តវប្បធម៌របស់ពួកគេ មិនថាពួកគេនៅទីណាក៏ដោយ។
ការស្រាវជ្រាវដែលផ្តោតលើជំនឿ វប្បធម៌ និងអារម្មណ៍ជិតស្និទ្ធ ដែលពលករចំណាកស្រុកមានជាមួយនឹងអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ពួកគេ នឹងចូលរួមរំលេចអំពីភាពសម្បូរបែបដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍នេះមាន ក៏ដូចជាឱ្យតម្លៃពួកគាត់ដោយមិនចាត់ទុកពួកគាត់ត្រឹមជាកម្លាំងពលកម្ម៕
Comments